Savnik

Odov most / Bijela - Savnik

Opstina Savnik se nalazi u sjevernom dijelu Crne Gore, u visoko-planinskoj zoni Dinarida izmedju: 40° 52′ 31” i 43° 7′ 30” sjeverne geografske sirine i 18° 52′ 47” i 19° 22′ 31” istocne geografske duzine.Povrsina opstine iznosi 553 km2. Opstina se sa juga granici opstinom Niksic, sa istoka su opstine Kolasin i Mojkovac, sa zapadne strane Pluzine, dok je na sjevernoj strani opstina Zabljak.
Teritoriju opstine Savnik cine varosice Savnik i Boan i sela: Bare, Borovac, Godijelji, Grabovica, Gradac, Gornja Bijela, Donja Bijela, Gornja Bukovica, Donja Bukovica, Vrtoc Polje, Duzi, Dubrovsko, Dobra Sela, Komarnica, Kosorici, Krnja Jela, Malinsko, Milosevici, Mljeticak, Mokro, Petnjica, Poscenje, Pridvorica, Previs, Provalija, Sirovac, Slatina, Strug, Timar i Tusinja.

Administrativni centar opstine, varosica Savnik nalazi se na sastavu tri rijeke Bukovice, Bijele i Savnika na nadmorskoj visini 840m.To je naselje na najnizoj koti u opstini.Taj prostor je bio sav obrastao vrbacima, savicama po cemu je i novo naselje dobilo ime. Za razliku od vecine naselja u opstini koja datiraju po nekoliko vjekova naselje Savnik je novo, osnovano je 1861. godine. Osnovali su ga doseljenici iz drugih krajeva Crne Gore i Hercegovine. To su bili trgovci, tufegzije i kovaci zanimanja koja su bila neophodna drobnjackim stocarima i ratnicima. Posto je najveci dio Drobnjaka neposredno prije toga pripojen Crnoj Gori mjesto se pocelo brzo razvijati i ubrzo je postalo administrativni centar Drobnjaka, izgradjena je skola, osnovan kapetanski i oblasni sud, posta i telegraf i telefon, vojna komanda, crkva…

Reljef je jako dinamican i slozen. Cine ga planinski masivi, visoravni i doline rijeka i kanjoni. Nagle visinske promjene su karakteristika ovog prostora, vise od 90% povrsine je iznad 1000 m nadmorske visine.
Opstina Savnik nalazi se u podrucju u kome vlada izrazito planinska klima.
Medjutim klima u samoj varosi Savniku i u cijeloj uvali drobnjackoj klima je umjerena sa ne velikim padavinama zimi i toplim ljetom. Tako na primjer srednja godisnja temperatura Savnika je 8° C, a broj suncanih dana krece se do 210 dana u godini. Prosjecna godisnja kolicina padavina iznosi oko 2023mm

Saobraćaj i veze: Putni pravac Niksic-Savnik-Zabljak-Pljevlja
U planu su vec dugo vremena izgradnja dva putna pravca: Zabljak-Savnik (sa tunelom kroz Ivicu duzine 2,8km.) – Niksic i dalje za Risan i Mioska-Boan (sa tunelom Semolj duzine 1600m) – Zabljak. Oba tunela su zapoceta i uradjeno po nekolike stotine metara i napusteni. Nastavak izgradje ovih putnih pravaca je preduslov bilo kakvih planova u durmitorskom podrucju.
Mobilna telefonija pokriva, preko repetitora na Kravici, Slatini i Urjaci, cijelo podrucje opstine.

Selo Tusinja - Savnik

Poljoprivreda je vjekovima bila osnovna djelatnost ljudi ovog kraja.
Gajenje ovaca, koza, govedi i konja je tradicija. Meso, mlijeko, skorup, sir, koza i vuna su proizvodi sa prepoznatljivim kvalitetom. Nosilac razvoja stocarska farma u Bukovici je ishitrenom odlukom Vlade, o vracanju zemlje prethodnim vlasnicima, je zatvorena sto treba ispravljeno. Ukupan stocni fond u 2001. god. Iznosio je: 11500 ovaca, 3500 govedi i 350 konja.

Sijanje jecma, razi, ovsa i helde, iako vec pomalo zaboravljeno, treba obnoviti jer te zitarice uspijevaju dobro, jos kad su proizvodi u kategoriji zdrave hrane onda svaka kolicina moze biti ekonomski opravdana.
Treba posebno pokloniti paznju vocarstvu jer predio niskog Drobnjaka je idealno podrucje za uzgoj sljive, jabuke i kruske od kojih se tradicionalno prave dobre prirodne rakije.
Od povrtarskih kultura ovdje uspijeva odlicno krompir, kupus, grasak, luk, mrkva, cvekla.

Vode su veliko bogastvo opstine , izvorske vode i izgradnja postrojenja za punjenje i flasiranje. Prema kvalitetu i izdasnosti evidentirano je 5-6 izvora koji se mogu rentabilno eksploatisati. Za neke od njih se rade koncesioni elaborati. Izvor Maljen u Gornjoj Bukovici vec je u eksploataciji; tamo je uradjena fabrika vode “Gorska” koja zaposljava petnaestak radnika i vec je nasla svoje mjesto na trzistu.
Vode savnicke opstine pripadaju slivu Crnoga mora. Svi potoci, sve rijeke i rjecice salju svoju vodu Bukovicom odnosno Komarnicom rijeci Pivi i pune akumulaciju hidroelektrane Mratinje. U savnickoj opstini ima pet rijeka, i mogu se njenom u pravom smislu nazvati, jer u njoj sve izviru i gube svoja imena. To su: Tusinja, Bukovica, Bijela, Savnik i Komarnica.

Najveca je i po duzini i po kolicini vode Bukovica. Izvor joj je ispod planine Ranisave, na visini od 1391 met. a uvor na 750 met. dakle pad joj je korita od izvora do sastava sa Komarnicom 641 metar. Od sastava sa Bijelom i Savnikom Bukovica se zove Pridvorica ili samo Rijeka ali to nije pravilno jer sve do sastava sa Komarnicom je rijeka Bukovica i njena ukupna duzina je 42 km.
Rijeka Tusina nema pravog izvora nego se sastaje vise potocica i izvora sa raznih krajeva i tek ispod Somine i Krnje Jele moze se reci da je rijeka sa pravim tokom.Tok joj je od Krnje Jele do usca u Bukovicu kod Borove Glave, ukupne duzine 10km. Bijela izvire iz sela Gornje Bijele ispod brda Gradine na visini od 1000 m ispod same planine Lole. Izvor je Bijele jako vrelo. Od Manastira rijeka tece kanjonom cije strane su okomite i visoke do 600m. Na izlazu iz kanjona na rijeci je poznati Odov most.

Savnik izvire ispod Pogledina u sumama previskim ispod sela Previsa. Tok mu je dugacak 1,5 km. Nekada je na na ovoj maloj rijeci bilo 14 mlinova, danas je na njoj mini elektrana.
Komarnica izvire iz Poljane Komarske. Ona tece izmedju Boljskih i Komarskih Greda,zatim kroz selo Komarnicu ,pa ulazi u kanjon Nevidio, i poslije kanjona se sastaje sa Bukovicom, tece kroz novi kanjon i spaja se kod Bozura sa rjecicom Sinjac i grade Pivu. U koritu Komarnice i najniza visinska kota opstine 650m, kod Brezovog brda. Kanjon Nevidio koga “NIKO NIJE VIDIO” do avgusta 1965. god kada su ga osvojili planinari niksickog “Javorka”, dugacak je 4,5km, a na mjestima sirok 2 do 3m, je izuzetna turística atrakcija .Visina kanjona je do 300m, a na zaravnima sa obadvije strane kanjo na su dva najstarija drobnjacka sela Poscenje i Duzi. Ukupna duzina rijeke je 48km.

Od ukupno 20 durmitorskih jezera dva se nalaze u savnickoj opostíni; to su Poscenska jezera koja svojom zivopisnom ljepoto cine selo Poscenje jedno od najljepsih sela u Republici.
Savnik je poznat i po dva prirodna fenomena. Prvi, u danima oko ravnodnevnice sunce se radja i zalazi dva puta u toku dana. Ujutru sunce izadje iza brda Kravice i oko dva sata poslije podne zadje za brdo Gradac. Kasnije, oko tri i po sata sunce opet izgrije i pojavi se u kanjonu Bukovice da bi na kraju dana zaslo za Vojnik.

Drugi, u toku dana narocito ljeti kad je susa rijeku Savnik u toku dana po nekoliko puta “uhvati mukavica”. Mukavica je vrsta kraskog vrela koje cine dva podzemna izdana medjusobno povezana. Zbog toga sto se u doba suse izdani neravnomjerno pune i prazne pojavljuju se vazdusni jastuci i izvor odjednom presusi. Voda u koritu rijeke nestane i to traje po nekoliko minuta ili do pola sata u toku dana, zavisno kolika je susa.